رنگ ها نقشی مهم در زندگی روزمره ما دارند و اینکه رنگ ها چه ویژگی هایی دارند و اینکه مواد تشکیل دهنده رنگ چه چیزهایی شاید برای بسیاری جالب و یا حتی مفید و قابل استفاده باشد. از این رو در این مطلب سعی داریم تا در این زمینه کمی صحبت کنیم.
هنرمندان غالبا سایر رنگ ها را از یکدیگر متمایز می پندارند و از همین جاست که شیوه های بسیار گوناگونی برای نمایش میان رنگ ها پدید می آید. در هر رنگ اساسا دو متغیر وجود دارند، مقدار نور منعکس شده و خلوص ظاهری که تغییر در یکی از آن ها باعث پیدایش رنگ دیگری شود.
پیدایش رنگ ها
براساس یافته های دانشمندان، اولین رنگی که پیدا شده آبی آسمانی، به رنگ آسمان می باشد. در ابتدای خلقت آسمان بعد از آبی آسمان، آبی دریایی، سپس سبز کلروفیلی گیاهان و بعد گیاهان و آنگاه انسان پای به عرصه جهان نهاد. انسان های اولیه رنگ های اطراف خود را حس می کردند اما متوجه تاثیر آن ها بریکدیگر و بر وجود خود نبودند.
اولین رنگ هایی را که بشر شناخته و حس نموده است، رنگ های سیاه و سفید بود که در اثر پدید آمدن شب و روز که در شب تیره و در روز با بر آمدن آفتاب رنگ زرد روشن را شناسایی نمود . انسان های اولیه پس از آشنایی با رنگ ها و به مرور زمان به نقاشی های به جا مانده ای که بر روی دیوار غارها ترسیم کرده بود، رنگ را شناخت. بدین ترتیب تهیه رنگ جایگاه خود را در زندگی بشر امروزی باز کرد.
ماهیت رنگ
هر رنگ محصول بازتاب محدوده ای از طیف نور سفید بر چشم ماست. بطور مثال همه ی رنگ های طیف نور سفید پس از تابیدن به گل سرخ جذب می شوند. به جز رنگ قرمز که به سوی چشم ما منعکس می شود. شاید بار ها از اندیشیدن به تنوع بیکران رنگ ها در طبیعت شگفت زده باشید اما بیشتر شگفت زده خواهید شد. اگر بدانید منشا این همه رنگ ها تنها سه رنگ اصلی هستند . قرمز ،زرد، آبی. زیرا دانه های رنگی تشکیل دهنده آن ها از ترکیب هیچ کدام از رنگ های اصلی، فرعی و ترکیب دیگری بوجود نیامده اند و تمام رنگ های دیگر از ترکیبات مختلف به رنگ اصلی با یکدیگر بوجود می آیند.
کنتراست در رنگ
کنتراست در رنگکنتراست به معنای تضاد است و یکی از اصل های پایه ای رشته های گوناگون هنر است. در رنگ سازی رنگ مایه یا تونالیته در ارتباط با محیط از اهمیت خاصی برخوردار است. کنتراست به معنای شفافیت رنگ در تصویر است. تضاد و کشمکش متقابل عناصری هنری موجب برقرار شدن ارتباطی منطقی ولی متضاد بین اجزا می شود و در تاثیر گذاری آن بسیار موثر است. چرا که انسان در بسیاری از چیزها با تجربه و مقایسه شکل، کیفیت و معنای آن ها بدست می آید.
هارمونی بین رنگ ها
هارمونی (توازن ) امری است دلپذیر که فرد را مجذوب کرده و باعث ایجاد یک احساس درونی و تعادل در فرد می شود. رنگ مایه یا تونالیته در ارتباط با محیط از اهمیت خاص برخوردار بوده و در نتیجه هنگام بوجود آمدن کنتراست نیز این عمل نقش مهم تری از رنگ ایفا می کند.
سه جنبه برای رنگ ها قائل می شویم : جنبه رنگی، میزان اشباع رنگ و درخشندگی رنگ . با توجه به نظریه یوهانس ایتن درباره رنگ ها، کنتراست رنگ مایه ای می باشد که بر همه ی آن ها مقدم است. مهم ترین کنتراست رنگی، کنتراست سرد و گرم می باشد ، که در آن ها رنگ ها را به دو گروه سرد یعنی آبی و سبز و گرم یعنی زرد و قرمز تقسیم می کند.
کیفیت دور شونده و عمق دار رنگ سبز – آبی باعث شده است که از آن ها برای نشان دادن ساختمان های دور استفاده شود. در حالی که کیفیت قوی تر قرمز – زرد را به هنگام بیان انبساط مورد استفاده قرار می دهند. از این کیفیت در تجسم بخشیدن به فضا استفاده شایانی می شود زیرا از طریق گرمای رنگ تقریبا مقدار ساخت را می توان حدس زد.
مواد تشکیل دهنده رنگ
یک رنگ تشکیل شده از رنگدانه، رزین، حلال، خشک کن یا ماده سخت کننده می باشد. با وجود این، هیچ لزومی ندارد که همواره تمام این مواد در یک رنگ وجود داشته باشند. برعکس در اغلب رنگ ها، مواد اولیه فوق برای بوجود آوردن یک ماده پوشش دهنده به تنهایی کافی نمی باشد، اما به هر حال این مواد جز مواد اصلی رنگ بشمار می روند.
در صنعت رنگسازی می توان از فرمول های مختلف با مواد افزودنی به عنوان ابزاری برای اصلاح و بهبود پوشش رنگ ها استفاده کرد. در صورت استفاده درست از مواد افزودنی می توان بدون هیچگونه افزایش قیمت در رنگ تولید شده، و یا حتی با کاهش دادن آن بدون تغییر در کیفیت آن، رنگی با بالاترین کیفیت تولید نمود. بنابراین مواد اضافه شونده یک جز از پوشش ها را تشکیل می دهند.
برخی از اصطلاحات متغیر رنگ
سایه روشن و مایه ترکیبی و رنگ پایه سیری و شدت یکی از با ارزش ترین نمودار های روابط میان رنگ ها، مثلثی است که ابداعش را یک زمانی به گوته نسبت می دادند. در این مثلث رنگ های قرمز، زرد و آبی (رنگ های اصلی ) روش های سه گانه مثلث را تشکیل می دهند و رنگ های نارنجی، سبز و ارغوانی (رنگ های فرعی که از مخلوط کردن دو تا از رنگ های اصلی به دست می ایند) در میان آن ها قرار گرفته اند.
رنگ هایی که در نقطه مقابل یکدیگر دارند مانند رنگ های زرد و سبز رنگ های مکمل نامیده می شوند. زیرا یکدیگر را تکمیل می کنند و هر کدام رنگ هایی را که جذب می کند، دیگری منعکس می کند. چنانچه با نسبت های درست مخلوط شوند، رنگ خنثی یا خاکستری تولید می کنند.
رنگ ، یک بعد روانی نیز دارد. مثلا رنگ های زرد و قرمز طبیعتا به نشانه گرمی و رنگ های سبز و آبی به نشانه سردی به کار برده میشوند. غالبا چنین به نظر می رسد که رنگ های گرم پیشروی می کنند و رنگ های سرد عقب نشینی می کنند.
رنگ های متشابه
رنگ های متشابه، رنگ هایی هستند که در دایره رنگ در کنار هم قرار دارند. این رنگ ها معمولا با یکدیگر خیلی خوب جور می شوند و صحنه و طرح های زیبایی را به جا می گذارند. این رنگ ها در طبیعت به راحتی پیدا می شوند و هارمونی ای که به وجود می آورند بسیار دل نواز است. به یاد داشته باشید که به هنگام استفاده از این نوع رنگ ها، کنتراست و تضاد کافی را داشته باشید. یک رنگ را به عنوان رنگ اصلی انتخاب کنید، رنگ دوم رنگ حمایت کننده و رنگ سوم ترکیب شده با سیاه، سفید یا خاکستری باشد
مکمل ها
رنگ هایی که مقابل یکدیگر در دایره رنگ قرار دارند به عنوان رنگ های مکمل شناخته می شوند. به عنوان مثال، سبز و قرمز به دلیل کنتراست بالایی که در رنگ های مکمل انها وجود دارد انرژی و تحرک زیادی را القا می کند. به ویژه زمانی که رنگ ها را خالص به کار ببریم. اما باید به یاد داشت که این حالت باعث اذیت بیننده نشود.
منبع: نقاشی ساختمان رویال
