یکی از مهمترین نکات در بحث تغییر در مقادیر و مبلغ قرارداد این است که تغییرات و کار جدید بایستی در محدوده موضوع قرارداد اصلی باشد. مثلاً اگر موضوع قرارداد احداث یک ساختمان مسکونی در شهر تهران باشد، تغییر مقادیر یا کار جدید نمیتواند مربوط به اجرای یک کارخانه در شهر مشهد باشد
موضوع بایستی از جهت شرح فنی، محل اجرا و رسته کار مشابهت داشته باشد. ابلاغ مقادیر جدید خارج از چارچوب موضوع قرارداد قطعاً میتواند باعث ایجاد ادعا از طرف پیمانکار شود.
جهت محاسبه تغییر مقادیر بایستی مجموع مبلغ مقادیر افزایش یافته و مجموع مبلغ مقادیر کاهش یافته بصورت مجزا محاسبه و هر کدام با سقف ۲۵% مقایسه شوند. برخی از کارفرمایان با استناد ضعیف به یکی از مفاد شرایط عمومی پیمان عنوان میدارند که مجموع جبری مبلغ موارد اضافه شده و کاهش یافته نبایستی از ۲۵% مبلغ پیمان بیشتر شود. ولی به هرحال بایستی توجه داشت که اگر بطور مثال در قراردادی یک ردیف ۷۵% ریالی مبلغ قرارداد افزایش و ردیف دیگر ۵۱% ریالی کاهش یافت و مجموع تغییرات ۲۴% افزایش بود، عملاً ساختار توافق اولیه دگرگون شده و ممکن است هر یک از طرفین متضرر شود ولی براساس تفسیر اخیر قرارداد پا برجاست.
تفسیر اخیر و بکار گیری آن عمدتاً باعث طرح ادعا از طرف پیمانکاران میشود که بررسی آن قابل تامل است.
دیدگاه دیگری نیز عنوان میکند که بایستی قدر مطلق تغییرات کمتر از ۲۵% باشد که این موضوع خیلی سختگیرانه و غیرقابل قبول است.
زمان ابلاغ تغییر مقادیر (افزایش یا کاهش) نیز مهم است.
فرض کنید کاهش مقادیر پس از اجرای کار ابلاغ شود. یعنی کاهش مقادیر وقتی ابلاغ شود که بخشی از کالا و مصالح خریده شده باشد و حذف آنها باعث ضرر و زیان پیمانکار شود. در این صورت پیمانکار ادعای خسارت میکند که لازم است ادعای او مورد بررسی قرار گیرد، یا حتی ممکن است افزایش مقادیر در زمانی رخ دهد که تهیه مصالح خام با افزایش قیمت شدید مواجه شده باشد و این موضوع نیز میتواند زمینه ساز ادعای پیمانکار بر علیه کارفرما باشد. دو مورد اخیر در خصوص قراردادهای خرید (بخشP) نمود بیشتری پیدا میکند./ بازسازی ساختمان
ابلاغ کارهای جدید و بدون قیمت عمدتاً بدلیل عدم وجود مبانی مشترک بین کارفرما و پیمانکار جهت تعیین قیمت جدید تبدیل به موارد اختلاف یا ادعا میشود.
جهت رفع این مشکل میتوان در ابتدای قرارداد بر روی اصول اولیه تعیین قیمت جدید تفاهم کرد. مثلاً جداول قیمت نفر ساعت نیروی انسانی و همچنین قیمت ساعتی تجهیزات و ماشین آلات را توافق و در قرارداد پیش بینی نمود تا در زمان ابلاغ کار جدید مبنای محاسبه قیمت جدید قرار گیرد.
در طرحهای غیر عمرانی برای تغییرات مجاز هرکدام از ایتمها بتنهایی محدودیتی وجود ندارد.
م: سافت عمران