نمای ساختمان که جداره خارجی بنا را تشکیل می دهد و در معرض دید قرار دارد شامل حجم و فرم آن در مرحله اول و سپس اجزاء آن یعنی سطوح باز، بسته و تقسیم کننده های عمودی و ااقی می باشد. ضروری است طرح نما حتی المقدور بیانگر عملکرد ساختمان باشد به نحوی که نوع استفاده از آن را به بیننده القا کند بطور مثال نمای یک ساختمان مسکونی در یک محله مسکونی بایستی با عملکرد ساختمان سنخیت کامل داشته باشد.
عناصر پراهمیت درنما
مصالح: مهمتری اجزا و عناصر تشکیل دهنده شکل و فرم نما که از دید ناظرت قابل رویت می باشد.
ورودی: ورودی ساختمان مدخل ارتباطی اضای عمومی به فضای خصوصی ساختمان و از مهمترین عناصر و نشانه های ساختمان می باشد.
بازشوها: سطحی از نما و یا دیوارهای ساختمان که به منظور عبور یا تأمین نور و تهویه ، با مصالحی که قابلیت عبور نور و هوا داشته و یا امکان باز و بسته شدن را داردند پوشیده می شود.
پیش آمدگیها: تغییرات حجمی نما که از سطح کلی نمای ساختمان بیرون زدگی دارد.
بام بنا : سقف بیرونی آخری طبقه ساختمانت به عنوان بام تلقیمی شود، که همچون پوسته ای بر سر ساختمان قرار دارد که از نظر بصری به عنوان نمای پنجم ساختمان تلقی می گردد.
خط آسمان: مرز جدایی حد انتهایی جداره ساختمان ها و آسمان از دید ناظر که از کنار هم قرارگیری مجموعه های ساخته شده و فضای مابین تشکیل می شود.
مصالح
الف: فرم، مصالح و رنگ
احکام سلبی(الزامات) :
عدم استفاده از نماهای تمام شیشه ای یا تمام فلزی
عدم استفاده از رنگ های نامتعارف و ناهمگون در نمای ساختمان
پرهیز از بکارگیری مصالح متعدد در نمای ساختمان (حداکثر ۴ نوع)
عدم استفاده از فرم های نامتعارف و نامأنوس (نظیر کشتی، مجسمه ، میوه ها و …) در طراحی و احداث بناها
پرهیز از به کارگیری مصالح برنده یا شکننده، در طبقات همکف و اول، در محدوده ای که در تماس فیزیکی با انسان قرار می گیرد. (از قبیل فلز و …)
احکام ایجابی (اقدامات) :
ضرورت استفاده از مصالح بادوام و مانا و مقاوم در مقابل فرسایش و آلوده شدن در نما در همجواری با محورها، معابر و یا ساختمان های خاص (از قبیل سنگ های مقاوم)
ضرورت هماهنگی رنگ غالب نمات با رنگ ابنیه همجوار (در صورت برخورداری از کیفیک مناسب)
پوشاندن درز انقطاع بین دو ساختمان با مصالح متناسب با نما
تبصره ۱: نمای تمام شیشه ای عبارت است از : استفاده بیش از ۱۱ % سطح شیشه خور در نما. (طبق بند ۴-۱-۴-۱۲ مبحث چهارم مقررات ملی ساختمان)
تبصره ۲: در صورت درخواست کتبی مالک و ارائه دلایل معتبر از سوی مهندس طراح نما مبنی بر عدم رعایت بعضی از موارد فوق (احکام سلبی و ایجابی) با صلاحدید
معاونت شهرسازی و معماری منطقه درخواست مطرح شده با حضور مالک و طراح، بررسی و تعیین تکلیف خواهد شد.
توصیه ها:
پرهیز از به کارگیری رنگ های متعدد در سطح غالب نما.
استفاده از مصالح قابل شستشو در طبقه همکفت به منظور حفظ و زیبایی نما.
توصیه می گردد از مصالح آجر، سیمان، سنگ و یا ترکیبی از این مصالح در سطح نمای ساختمان ها استفاده شود.
در صورت استفاده از آجر در سطح نمای ابنیه از جنس آجر بندکشی شده و در صورت استفاده از سیمان به صورت آب ساب یا شسته با آبچکان مناسب، باشد.
بهره گیری از مصالح بوم آور و مقاوم.
بهره گیری از ارزش های معماری ایرانی اسلامی در طراحی نما
هماهنگی طرح و فرم نما با طرح ابنیه همجوار (در صورت برخورداری از کیفیک مناسب)
ب: ملحقات ( عناصرتأسیساتی در نما و تابلو)
احکام سلبی (الزامات) :
ممنوعیت طراحی و اجرای هرگونه تجهیزات تأسیساتی به طور نمایان در نمای اصلی، جانبی و جداره های شهری.
عدم درج هرگونه نوشته بر روی نمای ساختمان مازاد بر آنچه که در نقشه نمای مصوب مجاز بوده است.
عدم استفاده از علائم و نمادهایی که اشاعه دهنده تفکرات ضد دینی و ضد فرهنگی باشد.
احکام ایجابی (اقدامات) :
ضرورت طراحیت اجرا و نصب کلیه عناصر مربوط به تأسیسات ساختمان اعم از مکانیکیت الکتریکی و نظایر آن در مکان هایی که در معرض دید از معابر عمومی قرار نگیرند.
ضرورت طراحی محل تابلو در طراحی نمای ساختمان ها
توصیه ها:
استفاده از جاگلیت نمای سبز و … در لبه بالک ها و یا در مجاورت پنجره ها به منظور تامین مطلوبیت بصری در معابر، مشروط به رعایت اصول ایمنی و بهداشتی
هماهنگی شکل تابلوها در نمای کلیه ساختمان ها ( خطوط زیری و فوقانی تابلوها) با تابلوهای واحدهای همجوار.
تبصره ۱: ملحقات شامل کولرها (اسپیلت ها) کانالهای کولر، ناودانها، سیمها و کابلهای برق و تلفن، دودکش بخاری، لوله های تاسیساتی و نظایر آن می باشد.
تبصره ۲: مشخصات تابلوها شامل (نسبت طول، عرض، ارتفاع و هماهنگی آن با دهنه واحد تجاری یا اداری، رنگ، جنس، تکنولوژی ساخت) می باشد.
تبصره ۳: به منظور استتار کامل تأسیسات و تجهیزات، چنانچه امکان انتقال عناصر تأسیساتی و تجهیزاتی به بخش های غیرقابل رویک میسر نباشد، طرح پوشش هماهنگ با نمای اصلی ارائه گردد.
ج:پیش آمدگی و بازشوها در نما
احکام سلبی(الزامات) :
ممنوعیت ایجاد هرگونه اختلاف سطح (لبه، پله، سکو و …) در سطح پایین نما (در خط زمین)
ممنوعیت ایجاد هر گونه پیش آمدگی فضای ورودی در معبر عمومی
پیش آمدگی عناصری همچون؛ لبه پنجره ها ، قرنیز و قاب سازی های مجاز در فضای معبر عمومی، بیش از ۳۱ سانتیمتر نباشد.
عدم استفاده از بازشوهای با اشکال هندسی متفاوت و نامأنوس در نما.
احکام ایجابی (اقدامات) :
ضرورت طراحی اضای ورودی ساختمانت به صورت خوانا و متناسب با سایر ارکان و اجزاء نما
ضرورت پیش بینی تدابیری همچون قرنیز برای کف پنجره هات به –
نحوی که از لغزش آب بر روی نما و ایجاد لکه جلوگیری شود.
توصیه ها :
عقب نشینی ورودی پیاده و ماشی از حد مالکیت
پیش بینی فضای مورد نیاز جهت خشک نمودن البسه در محدوده ای خارج از دید عموم
هماهنگی خطوط تراز، پیش آمدگی ها بازشوها و لبه بالکن ها با نمای ساختمان های مجاور
هماهنگی ابعاد و اشکال بازشوها با یکدیگر و توجه به بازشوهای موجود در پلاک های همجوار.
د: بام بنا
احکام سلبی(الزامات) :
ممنوعیت تعبیه هرگونه عناصر تأسیساتی (از قبیل ونت ها، دودکش ها و …) در بام بدون پوشش مناسب، به صورتی که از معابر جانبی، قابل رؤیت باشد.
احکام ایجابی (اقدامات) :
ضرورت هماهنگی خط پیشانی ساختمان، پیش آمدگی و تراز بام با ساختمان های همجوار
ضرورت هماهنگی فرم، نما، رنگ و شکل غالب بام با ویژگی های معماری تهران
ضرورت پیش بینی تدابیری همچون آبچکان برای بام به نحوی که از لغزش آب بر روی نما و ایجاد لکه جلوگیری شود.
توصیه ها:
استفاده از پوشش گیاهی در سطح بام ساختمان با رعایت نکات ایمنی و جزئیات اجرایی
هماهنگی کف سازی بام با ملک های همجوار در صورت مناسب بودن کف سازی ملک مجاور
هـ: سایر موارد (توصیه های عمومی)
رعایت هماهنگی و تناسب نما با منظر عمومی محله و مظاهر فرهنگی (درصورت برخورداری از کیفیت مناسب در بافت محلی)
استفاده از نور، رنگ و سایه روش در سطح نما به نحوی که بر جذابیت بصری تاکید گردد.
مشخصات کفسازی معبر و محدوده جلوی ساختمان با مشخصات نمای قسمت پایینی ساختمان و همچنی کف سازی معابر جلوی پلاک های همجوار هماهنگ باشد. (هماهنگی با شهرداری منطقه الزامی است.)
طراح به نتاسبات انسانی در طراحی نما، بویژه در طبقات همکف تا سوم توجه داشته باشد.
توجه طراحان به موضوع کیفیت نما در شب و پیش بینی نورپردازی، خصوصاً در مورد همجواری ملک با گذرهای اصلی در هر منطقه (در صورت طراحی نور شب، ارائه نقشه ها و جزئیات الزامی است)
م: padnaamood.ir
